Czytamy, notujemy, wkładamy sobie do głowy zawiłe wzory i kolejne regułki. Poświęcamy cenny czas i staramy się wszystko dokładnie zapamiętać. Często jednak, nawet krótko po nauce, stwierdzamy, że tak naprawdę niewiele pamiętamy.

Przyczyna takiego stanu rzeczy jest zazwyczaj niezwykle prosta. Zapomnieliśmy o powtórce. Bez niej natomiast cała nasza praca może pójść na marne.

Sposobów na powtórzenie materiału jest wiele. Nie musi to być wcale żmudne przypominanie sobie w myślach fragmentów książek. Oto krótka lista przykładowych rozwiązań.

Praktyka

Nowo zdobyta wiedza, która jest w krótkim czasie wykorzystana, zostaje w pamięci na znacznie dłużej niż gdy zaspokoimy się tylko teorią. Poza tym bardzo ważne jest, że wykorzystujemy wtedy zazwyczaj wszystkie nasze zmysły. Jesteśmy w pełni skoncentrowani i skupieni na tym co robimy i jednocześnie próbujemy sobie jak najwięcej przypomnieć.

Niektórych przedmiotów nie da się uczyć inaczej niż tylko przez ciągłe ćwiczenia praktyczne. Dotyczy to choćby informatyki czy matematyki. Wielkie znaczenie ma również w przypadku języków obcych. Powtarzanie słówek może mieć przecież wiele form praktycznych: rozmowa, korespondencja z obcokrajowcem, rozwiązywanie zadań, obsługa programu komputerowego.

Wykorzystaniem wiedzy w praktyce mogą być także: konstruowanie modeli przestrzennych, tworzenie prezentacji, filmów o określonej tematyce, gra na instrumencie.

Jeśli więc mamy możliwość wykorzystania naszej wiedzy w praktyce nie wahajmy się.

Szukanie dodatkowych informacji

Kiedy interesuje nas jakiś temat często nie wystarczy nam już zdobyta wiedza. Gdy zamierzamy np. hodować nowe zwierzątko dowiadujemy się, jakie powinno mieć warunki, co jeść, co mu może zaszkodzić. Szukamy jak największej ilości informacji. Pytamy w sklepie zoologicznym, kupujemy specjalistyczną prasę, przeglądamy książki i strony www.

Podobnie jest z ciekawymi tematami szkolnymi. Chcemy po prostu wiedzieć więcej. W czasie tych poszukiwań wielokrotnie trafiamy na te same informacje. Wówczas powtórka odbywa się praktycznie bez naszej wiedzy.

Wyjaśnianie innej osobie

To doskonały sposób, by powtórzyć nowo poznany materiał. Zazwyczaj znajdzie się ktoś, kto będzie chciał, by wyjaśnić mu kilka zagadnień z poprzednich lekcji. Najłatwiej znaleźć taką osobę w swojej klasie, chociaż równie dobrze można podjąć się tłumaczenia np. członkom rodziny. Prawdziwym wyzwaniem może stać się objaśnienie dziadkowi lub babci zagadnień chromodynamiki kwantowej. O ile oczywiście zechcą nas wysłuchać ;)

Tłumaczenie drugiej osobie ma zazwyczaj to do siebie, że używamy wtedy nieco innego słownictwa. Nasz słuchacz niekoniecznie musi przecież pływać w temacie, znać wszystkie pojęcia. Zazwyczaj rzadko się tak zdarza. Dlatego w czasie takiego tłumaczenia używamy pojęć prostszych, często parafrazujemy. Dzięki temu, zmuszając mózg do dodatkowego wysiłku, o wiele łatwiej i szybciej zapamiętujemy.

Dodatkowo jeśli mamy jakieś braki w rozumowaniu, nasz słuchacz prawdopodobnie nie zawaha się ich wytknąć. Wtedy będziemy wiedzieć czego musimy się jeszcze douczyć, co sprawdzić, a co już wiemy. Będziemy również mogli wstępnie ocenić na jakim etapie zrozumienia i zapamiętania tematu jesteśmy.

Słuchanie siebie

Większość osób znacznie lepiej zapamiętuje nowy materiał, gdy powtarza go na głos. Słuchanie własnego głosu, choć czasami śmieszy, pomaga w zapamiętywaniu. Gdy powtarzając czytamy głośno np. swoje notatki oddziałujemy jednocześnie na wzrok i słuch. Im więcej natomiast w naszą powtórkę zaangażujemy zmysłów tym sprawniej przebiegać będzie nauka i proces zapamiętywania.

Doskonale w nauce języków obcych sprawdza się nagrywanie słówek na magnetofon. Gdy pozostawimy sobie dodatkowo pomiędzy nimi krótką przerwę na odpowiedź uzyskujemy znakomitą technikę powtarzania nowych słów.

Nagranych przez siebie tekstów, fragmentów materiału słuchać można praktycznie wszędzie m.in. dzięki walkmanom czy telefonom komórkowym. W czasie jazdy autobusem, tramwajem, na nudnym wykładzie możemy zmusić nasz mózg do powtórki i praktycznie nikt nie musi o tym wiedzieć.

Otoczeni kartkami

Ciekawą metodą, która sprawdza się w przypadku wzrokowców jest umieszczanie kluczowych słów, wzorów, wniosków czy dat na małych bądź większych kartkach i wieszanie ich na wysokości wzroku. Przy nauce języka obcego można np. poprzyczepiać do odpowiednich przedmiotów, znajdujących się w domu, karteczki z ich obcojęzycznymi nazwami.

Dodatkowo można używać kolorowych długopisów i pisaków, podkreślać kluczowe wyrazy, tworzyć schematy i tabele. Będą zwracać naszą uwagę i zachęcać do powtórek.

Innym ciekawym przykładem może być np. układanie krzyżówek lub innych łamigłówek z użyciem kluczowych haseł i pojęć.

Wzajemne odpytywanie

Ten sposób powtórki doskonale sprawdza się przed każdym właściwie egzaminem lub sprawdzianem. Takie sprawdzanie stanu swojej wiedzy pozwala nie tylko na utrwalenie już zdobytych informacji, ale również na szybkie uzupełnienie ewentualnych braków. W przypadku spornych kwestii i odmiennych poglądów można wymieć się spostrzeżeniami i ustalić ostateczną odpowiedź.

Nauka w dwie, lub więcej osób będzie skuteczna tylko wówczas, gdy każda nich będzie odpowiednio aktywna. Ciekawą formą powtórek mogą być wieloosobowe dyskusje i minidebaty.

Symulacja sytuacji w której odpowiadamy

Polega ona na wyobrażeniu sobie sytuacji, w której zdobyta przez nas wiedza będzie sprawdzana. Może to być egzamin lub kartkówka. Takie wyobrażenie sprawi, że włożymy w powtarzanie informacji znacznie więcej uwagi, zobaczymy jak wypadamy w obliczu stresu i będziemy mogli określić nasze braki. Możemy powtarzać razem z kimś i wspólnie symulować określone sytuacje.

Śpiewanie, rymowanie, recytacja

To tylko niektóre formy organizacji powtórek oddziaływujących przede wszystkim na zmysł słuchu. Wykorzystanie podczas nauki rytmu czy rymów sprawia, że bardziej się koncentrujemy, a jednocześnie mniej męczymy niż przy tradycyjnym powtarzaniu.

Możemy na przykład ułożyć sobie krótki wiersz czy piosenkę używając kluczowych słów z materiału, który powtarzamy. Dodatkowo jeśli będzie ona miała lekkie zabarwienie humorystyczne, łatwiej ją zapamiętamy, a w sytuacji egzaminu, kiedy będziemy w stresie, łatwiej sobie przypomnimy.

Ciągle w ruchu

Czy można wykorzystać całe ciało, by powtarzać materiał z dowolnego przedmiotu? Oczywiście, że tak. Wystarczy, że będziemy przedstawiać pojęcia za pomocą ruchów i gestów. Grę w kalambury zna przecież każdy. Poza tym wiele osób instynktownie niemal wspiera swoją naukę chodząc po pokoju lub zmieniając pozycję ciała.

Tak naprawdę nie jest jednak ważne w jaki sposób powtarzamy zdobyte informacje. O wiele istotniejsze jest byśmy nie zapomnieli tego zrobić. Tylko wtedy bowiem naszą naukę będziemy mogli uznać za pełną.

Marcin Górzyński edu.edu.pl